Ospitalearen proiektu integrala da unitate hau, eta osasun mentaleko eta gizarteratzeko arazo larriak dituzten haur eta gazteei zuzendurikoa da.

Espainiako gazteriaren % 24k sarritan izan ohi ditu osasun arazoak, eta 2021ean, % 8,6 ziren.

San Juan de Diosen 21 zentrok osasun mentalaren arretarako erreferentzia-sarea osatzen dute. 

Ospitale hau bera da EKKO programan ere aitzindari. Programa hori Aretxabaleta eta Eskoriatzako Lehen Hezkuntzako gazte, familia eta irakasleei zuzendurik dago.

Depresioa, antsietatea, arreta-defizitaren eta hiperaktibitatearen nahasmendua, adikzioak, psikosia, eskizofrenia edo suizidioa bezalako hitzen atzean nahasmendu neuropsikiatrikoak eta portaeraren nahasmenduak daude, eta lehen mailako osasun-arazoa da hori. Nahasmendu mental horiek oso nabarmenak dira orain haur eta nerabeengan, COVID-19aren krisiak larriagotu egin baitu.

Pandemiaren ondorioz, osasun mentala dagoeneko ez da tabua, eta osasun-jardunaren ardatz nagusi bihurtu da. Alderdi honen ikusgarritasuna Espainian handitu egin den arren, eta jakitun izanik osasun mentala dela aurrean izango dugun osasun-erronka garrantzitsuenetako bat, badira oraindik estigmak eta aurreiritziak eragozten dutenak gaixotasun hauei haurtzaroan eta nerabezaroan behar adinako garrantzia ematea eta arrakastaz aurre egin ahal izan eta pertsona heldu osasuntsuak izan daitezen laguntzea.

“Pandemiaren ondorioei etengabean bilakatzen ari den errealitatea gehitu behar zaio; zoriontasuna besterik erakusten ez duten teknologiek eta aplikazioek markatua. Badirudi bizitzaren balioa zure argazkian duzun “atsegin dut” kopuruaren araberakoa dela. Errealitate horrek arreta osoa gazteen osasun mentalean jartzera behartzen gaitu; behar diren baliabideak erabiltzeko lehentasuna izan dadin bultzatuz”, adierazi du Juan Jose Alfonso, Espainiako San Juan de Dios Ospitale Ordenaren zuzendari nagusiak.

Arrasateko San Juan de Dios Ospitaleak Haur eta Gazteentzako Bizigazte Unitate berria zabaldu du. Unitate hau, 10 eta 18 urte arteko haur eta gazteentzako da, eta helburu du “tratamendu psikosozioedukatibo baten bidez, haur eta gazteen egonkortze klinikoa lortzea; izan ere, haien konplexutasuna dela eta, ezin dira tratamendu-intentsitate txikiagoko bestelako baliabide batzuetan artatu”, azaldu du Elena Urdaneta, ospitalearen gerenteak. 

Arrasateko San Juan de Dios Ospitaleak izango du babesgabe eta osasun mentaleko arazoekin dauden adingabekoentzako soilik izango den inguruko lehenengo zentroa.

Arretaren xedea izango da adingabekoaren hobekuntza psikopatologikoa eta portaerakoa lortzea, hartara, tratamenduarekin jarraitu ahal izateko modu anbulatorioan. Beraz, tratamenduaren helburua da nahasmendu psikopatologikoak edo portaeraren nahasmenduak desagerraraztea edo murriztea; halako eraz non nerabea ahalik eta lasterren bere ohiko ingurura itzultzea ahalbidetuko duen.

Izan ere, horixe da unitatearen helburuetako bat, gerenteak azaldu duen bezala: “gaixotasunak ez diezaiola bizitza irauli, adingabekoek beren ohiko bizimoduarekin jarraitzerik izan dezaten, eta, horregatik, eskolaratzeko programak edo dagokien eskola-etapari doituriko hezkuntza-programak ere landuko dira”.  

Espainiako gazteen % 24k dio osasun mentaleko arazoak dituela nahiko edo oso maiz; eta horrek esan nahi du aurreko urteen aldean hazkunde nabarmena egon dela (2021ean, % 8,6 eta 2019an, % 6,2), Reina Sofia Zentroak Pfizer Fundazioaren laguntzarekin FADen Nerabezaro eta Gaztaroari buruz egindako ikerketa baten arabera.

Unitate honek 10 plaza ditu, eta arreta jarraitua eskainiko die urteko 365 egunetan eta eguneko 24 orduetan babesgabeko egoeretan, egoera oso konplexu edo urrakorretan dauden eta arreta psikiko intentsiboa behar duten adingabekoei.

Haurtzaroaren eta gaztaroaren aldeko apustua

Arrasateko San Juan de Dios Ospitaleak, Ospitale Ordenan duen eskarmentuarekin, haurtzaroan eta gaztaroan jartzen du ahalegina eta, horregatik, unitate berri honez gain, Aretxabaleta eta Eskoriatzako Lehen Hezkuntzako gazteei, haien familiei eta irakasleei zuzenduriko EKKO programaren aitzindari ere bada. Programa horren bidez, Lehen Hezkuntzako bosgarren eta seigarren mailetako ikasleen artean adikzioen prebentzioa lantzen du, eta arriskuko portaerak saihesteko trebetasun sozialak barneratzen eta garatzen laguntzen die.

Proiektu hau 2018/2019 ikasturtean, Bigarren Hezkuntzako ikasleen artean, substantzien kontsumoari buruzko diagnostikoa egiteko egindako azterlan batean (UDA proiektua) hautemandako arazoei erantzuteko sortu zen, eta Atxabaltarra kirol taldeak sortu eta Arrasateko San Juan de Dios Ospitalearen laguntzarekin abiarazi zen. 

Lehenengo esperientzia haren emaitzak oso kezkagarriak izan ziren; Bigarren Hezkuntzako lehenengo eta laugarren mailen arteko ikasleen artean kontsumo maila altua zen eta, gainera, autoestimu baxuarekin eta arriskuen pertzepzioarekin eta erabakiak hartzeko trebetasun maila baxuarekin loturiko bestelako arazo batzuk ere hauteman ziren. Azken hiru urteotan, San Juan de Dios Ospitaleak nerabe horiekin lanean jarraitu du eta substantzien kontsumoa murriztea lortu du, baina berebiziko garrantzia duten bestelako arazo batzuk hauteman dira; hala nola, antsietatea, elikaduraren nahasmendua eta teknoadikzioak.  

Arrasaten hedatzen den erreferentzia-sarea 

San Juan de Dios, 21 zentroko sare nazionala izanik, erreferentzia da Espainian osasun mentalaren alorrean. Sare horri esker, Ordenak arreta-arlo honen aniztasuna eta konplexutasuna hartzen ditu hainbat baliabiderekin: egonaldi ertain eta luzeko zentroak, kanpoko kontsultak, egoitzakoak eta akutuak, eta errehabilitazioa eta komunitatean gizarteratzea lantzen ditu enplegu-zentro edo tutoretzapeko etxebizitzen bidez. Horien bitartez, pertsona askok independentzia edo gizarteratze eta laneratze proiektu bati ekin diezaiokete.

Aipatutako 21 zentro horiei gehituko zaie Bizigazte, Haur eta Gazteen Unitatea. 

Osasun mentalarekiko konpromisoa, 125 urtez

2021 urtean, San Juan de Dios-ek 400.000 pertsona artatu zituen kanpoko kontsulten bidez patologia horiekin lotuta; eta bere 2.174 ospitale-plazetan 7.200dik gora lagun artatu zituen. Guztira, 665.000 ospitale-egonaldi gainditu ziren, eta 10.100 larrialdi psikiatriko artatu zituzten. Eguneko ospitaleetan 290.800 saio eskaini zaizkie arlo horretako tratamendua behar izan duten ia 6.000 laguni.

Datu horiek argi erakusten dute San Juan de Diosek osasun mentalarekin duen konpromisoa, eta horregatik da duela 125 urtez geroztik erreferente alderdi horretan, eta horiek dira, hain zuzen, Arrasateko San Juan de Dios Ospitaleak beteko dituen urteak datorren ekainean.

Ikusarazi eta sentsibilizatu

Nahasmendu mentala pairatzen duten pertsonei ahotsa eskaintza da San Juan de Diosek betetzen duen beste zeregin bat. Osasun mentala sustatzeko horren ondorioak ikusarazi behar dira, begiradak aldatu eta errealitate horiek eraldatu, haiengan dagoen ezjakintasunak diskriminazioa eragiten baitu.  

Ordenak hainbat sentsibilizazio-programa sustatzen ditu; hala nola, gaixotasun mentala duten pertsonen ikastegietarako bisitak, beldurra desagerrarazteko eta komunitatean bizitzeko gai direla ikusarazteko. Gainera, gaixotasun mentala duten pertsonak protagonista dituzten hainbat ekimen ere gauzatzen ditu. Esaterako, “Des-Nudos” dokumentala; gazteak eta osasun mentalari buruzkoa eta San Juan de Dios-ek ekoitzia. Proiektu horri esker balioetsi egiten da gazteek osasun mentalari buruz duten ikuspegia. Zazpi gazte agertzen dira inguruko beste zazpi pertsonarekin hizketan: hitzaren, entzutearen eta barne gogoeten bidez, osasun mentaleko arazo batekin bizitzea zer den azaltzen dute.

“El teatro de la vida” da sentsibilizaziorako beste proiektu bat, eta horren bidez, San Juan de Dios-en helburua da estigmaren kontra borrokatzea. Osasun mentaleko nahasmendua daukaten eta ez daukaten 18 eta 25 urte arteko gazteentzako arte-sorkuntza bat da. Gazteok, Espainiako San Juan de Dios zentroetakoak eta lankidetzan diharduten beste ikastegi batzuetakoak dira, eta 2022an, hainbat sorkuntza-saiotan parte hartu zuten: horien emaitza da Sant Boi de Llobregateko Cal Ninyo antzokian estreinatu zuten antzezlana.

Arrasateko eta Donostiako San Juan de Dios Ospitaleak

Helburu nagusia gaixotasun mentala duten pertsonei artapen integral eta integratua ematea da, arretaren jarraipena komunitatean egitea sustatuz eta San Juan de Dios Ospitale Ordenaren balioetan oinarrituta. Barne zein kanpoan, arreta psikiatrikoaren ereduagatik aintzat hartzen den erakundea izan dugu eta Gipuzkoa lurralde historikoan arreta psikiatrikoko zerbitzu-sarea eskaini nahi dugu. 

Jardunbide bikaineko eta baliabideen eta gaitasunen kudeaketa eraginkorreko erakundea izateko egiten dugu lan, emaitzak erakundearen etorkizuna eta profesionalen, gizartearen eta, bereziki, bezeroen gogobetetasuna bermatzeko.

Gizarte eta osasun alorretan gaixorik dauden eta beharrizanak dituztenei laguntzeko gure balio nagusia Balio nagusia ABEGITASUNA da. Balio horrek kalitateak, errespetuak, erantzukizunak eta espiritualtasunak gidatutako artapen integral eta goxoa sustatzen du.

San Juan de Dios Ospitale Ordena

San Juan de Dios irabazi asmorik gabeko eta nazioarteko izaera duen erakundea da. Bere zeregina pertsonarik babesgabeenak osatzea eta zaintzea da, erdigunera ekartzea eta haien osotasun fisikoa, psikologikoa, soziala eta espirituala artatzea. 

500 urtetik gorako esperientzia du pertsona gaixoen eta baztertuta daudenen zaintza eta babes lanetan, eta osasun konpromiso horretan dihardu Ospitale Ordenak; konpromiso soziosanitario eta sozialean, Ordenaren sortzailea, San Juan de Dios, gehien behar zuten pertsonenganako arreta iraultzera eraman zuten balio berberekin, gizakia, zeinahi izaerakoa izanik, duinduz. 

San Juan de Diosen Abegikortasun kontzeptuak muga guztiak gainditu ditu. Espainiako San Juan de Diosek 80 zentro ditu osasunera, alderdi sozialera, alderdi soziosanitariora, irakaskuntzara eta ikerketara emanak, eta urtean, ia milioi bat eta bederatziehun mila lagun artatzen dituzte.   

Guztira 180 anaia, 15.000 profesional, 4.500 boluntario eta hainbat dohaintza-emaile eta ongile ugarik osatzen dute. 

San Juan de Diosen nazioarteko presentzia eta jarduna bost kontinentetan gauzatzen da 37.700dik gora ohe edo plaza eskaintzen dituzten 405 zentroren bitartez. Horretarako, 65.000 profesional daude, urtean 35 milioitik gora artapen eskaintzen dituztenak. Gainera, 1.020 anaia eta 23.000tik gora boluntario ere baditu.